Mensen die zeer eenzaam zijn of depressieve klachten hebben, halen veel meer ‘welzijnswinst’ uit sport dan de gemiddelde Nederlander. Welzijnswinst betekent dat je meer geluk, gezondheid en welzijn ervaart als gevolg van een bepaalde activiteit (zoals bijvoorbeeld sporten of sociale relaties). Je ervaart minder stress en hebt meer energie.
Dat blijkt uit wetenschappelijk onderzoek van de HAN University of Applied Sciences. De onderzoekers hebben deze winst in welbevinden vertaald naar geld om de impact voor beleidsmakers inzichtelijk te maken. Waar een uur sporten per week voor een gemiddeld persoon gelijkstaat aan een welzijnswaarde van 249 euro per maand, loopt dit voor iemand met ernstige eenzaamheid op tot maar liefst 1.266 euro, en voor iemand met depressieve klachten tot 526 euro aan levensgeluk.
Omdat mentale druk en bestaansonzekerheid toenemen, biedt het onderzoek van de HAN een nieuwe kijk op de waarde van sport. Het toont aan dat sport niet slechts ontspanning is, maar een belangrijke buffer is voor kwetsbare groepen.
Sport dempt verlies in levensgeluk
De onderzoekers analyseerden data van ruim 1.800 Nederlanders over een periode van tien jaar (2009-2018). Hiervoor werd data van het LISS panel gebruikt. Een extra uur sport per week kan tot wel 37% van de terugval in welzijn compenseren dat mensen ervaren door eenzaamheid. Voor mensen met frequente depressieve gevoelens wordt 14% van dit tekort gedempt.
Meer dan recreatie
De cijfers tonen aan dat er anders naar sport moet worden gekeken. Het is niet alleen een vrijetijdsbesteding, maar een instrument voor maatschappelijke weerbaarheid.
Onderzoeker Jelle Schoemaker hierover:
“Sport geneest niet alleen, maar dempt aantoonbaar een deel van het verlies in welbevinden – precies daar waar dat verlies door allerlei tegenslag het hardst aankomt. Er is een groeiende groep in de samenleving voor wie het leven minder vanzelf gaat. Voor hen is de marge om tegenslag te absorberen klein. Zij worden sneller geraakt door sociale en economische schokken en raken vaker overbelast door alledaagse druk. Sport is daarvoor een stille producent van veerkracht bij deze kwetsbare groepen.”
Oproep tot gericht beleid
De resultaten tonen aan dat het belangrijk is dat het sportaanbod toegankelijk is, juist voor mensen die niet automatisch de weg naar sportaanbod vinden. De onderzoekers pleiten ervoor dat gemeenten en beleidsmakers sport gericht inzetten als preventief middel (‘well-being medicine’) binnen het sociaal domein en de geestelijke gezondheidszorg. Investeren in sportdeelname voor deze specifieke doelgroepen is niet alleen goed voor de volksgezondheid, maar levert ook een aantoonbaar hoog maatschappelijk rendement op.
Het artikel The Well-Being Value of Sport for Loneliness and Depression is gepubliceerd in het Journal of Sports Economics, vol. 27, nr. 1, 2025. Auteurs: Jelle Schoemaker, Willem de Boer, Themis Kokolakakis en Larissa Davies.
In mei 2024 deden de onderzoekers ook onderzoek naar de waarde van sport voor ons welzijn. Dat nieuwsbericht vindt u hier.
